Acta das «Cortes de Lamego», reunidas na Igreja de Santa Maria de Almacave
Afonso Henriques “primeiro rei de Portugal, tendo com mão forte esmagado a ferocidade dos Sarracenos, no Campo de Ourique, foi pelos seus nobres e por outras comunidades, alçado como rei”
In Documento de 1319 ou 1320 publicado por A. Botelho da Costa Veiga, “Ourique – Val de Vez”, in Anais da Academia Portuguesa de História , I (1940), p. 155.
"E depois houve batalha em nos campos d'Ourique e venceu-a. E des'ali em diante se chamou el-rei D. Afonso de Portugal e entom tomou per armas as cinco quinas"
In IV Crónica Breve de Santa Cruz
"Entom esses mais nobres cavaleiros que hi erom o levantarom por rei, bradando todos com grande prazer e alegria, - Real, real! por el rei dom Afonso Henriques de Portugal"
Segundo a versão da Crónica de 1419 , publicada por Luís F. Lindley Cintra, "Sobre a formação e evolução da lenda de Ourique (até à Crónica de 1419)", in Miscelânea de Estudos em Honra do Prof. Hernâni Cidade , Lisboa, Faculdade de Letras, 1957, p. 180
Texto em Latim
«Prima congregatio Regis Alfonsi, Henrici Comitis filii, in qua agitur de regni negotiis, et multis altis rebus magni ponderis, et momenti.
In nomine Sanctae, et individuae Trinitatis, Patris, Filii, et Spiritus Sancti, Trinitas inseparabilis, quae nunquam separari potest.
Ego Alfonsus Comitis Henrici, et Reginae Tarasiae filius, magnique Alfonsi Imperatoris Hispaniarum nepos, ac pietate divina ad Regium solium nuper sublimatus.
Quontam nos concessit Deus quietari, et dedit victoriam de Mauris nostris inimicis, et proptereq habemus aliquantam respirationem;
ne forte nos tempus nom habeamus postea convocavimus omnes istos,
Archiepiscopû Bracharens. Episcopum Visens, Episcopum Portuens. Episcopum Colimbriensem, Episcopum Lameceus.
Viros etiam nostrae curiae infra positos, et procurantes bonam prolem per suas civitates
per Colimbriam, per Vimaranes, per Lamecû, per Viseum, per Barcellos, per Portum, per Trancosum, per Chaves per Castilu Regis, per Bouzellas, per Parietes vetulas, per Senam, per Covilham, per Monte Magiore, per Isgueiram, per Villa Regis,
et per parte domini Regis Laurentius Venegas,
et multitudo ibi erat de Monachis, et de Clericis, et côgregati sumus Lamecum in Ecclesia Sanctae Mariae Almacave, sedita ;
Rex in solio Regio sine insignijs Regijs,
et surrexit Laurentius Venegas procutor Regis, et dixit.
Congregavit vos Rex Alfonsus, quem vos fecistis in Campo Auriquio, ut videatis bonas litteras domini Papae, et dicatis si vultis quod sit ille Rex.
Dixerunt omnes.
os volumus quod sit Rex.
Et dixit procurator.
Quo modo erit Rex, ipse aut filij eius, aut ipse solus Rex?
E dixerunt omnes:
Ipse in quantum vivet, et filij eius posteaquam nom vixerit.
Et dixit procurator.
Si ita vultis, date illi insigne.
Et dixerunt omnes:
Demus in Dei nomine.
Et surrexit Archiepiscopus Bracharensis, et tulit de manibus Abbatis de Laurbano coronam auream magnam cum multis margaritis, quae fuerat de Regibus Gottorum, et dederant Monasterio, et posuerunt illam Regi.
Et dominus Rex cum spata nuda in manu sua, cum qua ivit in bello dixit.
Benedictus Deus qui me adiuvavit. Cum ista spata liberavi vos, et vici hostes nostros, et vos me fecistis Regem, et socium vestrum.
Siquidem me fecistis constituamus leges; per quas terra nostra sit in pace.
Dixerunt omnes:
Volumus domine Rex, et placet nobis constituere leges, quas vobis bene visum fuerit, et nos sumus omnes cum filijs, filiabus, neptibus, et neptibus ad vestrum mandare.
Vocavit citius dominus Rex Episcopos, viros nobiles, et procuratores, et dixerunt inter se,
faciamus in principio LEGES DE HAEREDITATE REGNI, et fecerunt istas sequentes.
Vivat dominus Rex Alfonsus, et habeat Regnum.
Si habuerit filios varones, vivent, et habeant Regnum, ita ut non sit necesse facere illos de novo Reges Abunt de isto modo.
Pater si habuerit Regnum cum fuerit mortuus, filius habeat, postea nepos, postea filius nepotis, et postea filios filiorum in saecula saeculorum per semper.
Si fuerit mortuus primus filius vivente Rege patre, secundus erit Rex, si secundus, tertius, si tertius, quartus, et deinde omnes per istum modum.
Si mortuus fuerit Rex sine filijs, si habeat fratem sit Rex in vita eius ; et cum fuerit mortuus, nom erit Rex filius eius, si nom fecerint eum Episcopi, et procurantes, et nobiles curiae Regis, si fecerint Regem erit Rex, si nom fecerint nom erit Rex.
Dixit postea Laurentius Venegas, procurator domini Regis ad procurantes.
Dicit Rex:
Si vultus quod intrent filias eius in hereditatibus regandi, et si vultis facere leges de illas ?
Et posteaquam altercaverunt per multas horas, dixerunt.
Etiam filiae domini Regis sunt de lumbis eius, et volumus eas intrare in Regno, et quod fiant leges super istud.
Et Episcopi, et nobiles fecerunt leges de isto modo.
Si Rex Portugalliae non habuerit masculum, et habuerit filiam, ista erit Regina, postquam Rex fuerit mortuus de isto modo.
Non accipit virum nisi de Portugal, nobilis, et talis non vocabitur Rex, nisi postquam habuerit de Regina filium varonem, et quando fuerit in congregatione maritus Reginae, ibit in manu manca, et maritus non ponet in capite corona Regni.
Sit ista lex in sempiternum, quod prima filia Regis accipiat maritum de Portugalle, ut non veniat Regnum ad estraneos,
et si casaverit cum Principe estranio, non sit Regina, quia nunquâ volumus nostram regnum ire for Portugalensibus, qui nos sua fortitudine Reges fecerunt, sine adiutorio alieno per suam fortitudinem, et cum sanguine suo.
Istae sunt leges de haereditate Regni nostri, et legit eas Albertus Cancellarius domini Regis ad omnes,
et dixerunt,
bonae sunt, iustae sunt, volumus eas per nos, et per semen nostrum post nos.
Et dixit procurator domini Regis.
Dicit dominus Rex;
Vultis facere LEGES DE NOBILITATE, ET IUSTITIA,
Et responderût omnes :
Placet nobis, sit ita in Dei nomine,
Et fecerunt istas.
Omnes de semine Regis, et de generationibus filiorum, et nepotum sint nobilissimi viri.
Qui non sunt de Mauris, et de infidelibus Iudaeis, sed Portugalêses, qui liberaverint personam Regis, aut eius pendonem, aut eius filium, vel generum in bello sint nobiles.
Si aliquis comprehensus de infidelibus mortuus erit propter quod non vult esse infidelis, sed stat per legem Christi, filijs eius sint nobiles.
Qui in bello mataverit Regem inimicum vel eius filium, et gancaverit eius pendonem, sit nobilis.
Omnes qui sunt de nostra curta, et fuerunt de antiquo nobiles, sint per semper nobilites.
Omnes illi qui fuerunt in lide magna de Campo Dauriquio, sint tanquam nobiles, et nominentur mei vassali per totas suas generationes.
Nobiles si fugerint de lide,
si percusserint cum spata ou lancea mulierem,
si non liberaverint Regem aut filium eius, aut pendonem pro suo possem lide,
si iuraverint falsum testimonium,
si nô dixerint veritatem Regibus,
si male falaverint de Regina, et filiabus eius,
si furerint ad Mauros,
si furtaverint de alienis,
si blasfemaverint ad Iesum Christum,
si voluerint matate Regem,
non sint nobiles neque illi, neque filios eorum per semper.
Istae sunt leges de nobilitate, et legit eas Cancellarius Regis Albertus,
Et dixerunt,
Bonae sunt, iusta sunt, volumus eas per nos, et per semen nostrum postnos.
Omnes de Regno Portugalle obediant Regi, et Alvazilibus locorû qui fuerint ibi per nomine Regum, et isti indicabunt per istas LEGES IUSTITIAE
Homo si furtaveris, per prima vice, et secunda ponant eum medium vestitum in loco per ubi omnes vadunt;
si magis furtaverit, ponant in testa latronis signum cum ferro caldo,
si magis furtaverit moriatur;
et non matabunt eum sine iustu domini Regis.
Mulier si fecerit malfario viro suo cum homine altero, et vir eius accusaverit eam ad Alvazil, et si sunt boni testes, cremetur cum igne, cum dixerint totum ad Dominum Regem et cremetur vir de malfairo cum illa.
Si maritus non vult quod cremetur mulier de malfairo, non cremetur vir qui fecit malfairo, sed vadat liber, quia non est lex vivere illam, et matare illum.
Si aliquis occiderit hominem, sit quis est, moriatur pro illo.
Si quis sforciaverit virginem nobilem, moriatur, et totum suum avere sit de virgine sforciata.
Si non est nobilis maritentur ambo, sine homo sit sive non sit.
Quando aliquis per vim gancaverit avere alienum, vadat querelosus ad Alvazir, et ponat querelam, et Alvazir restituat illi suum avere.
Homo qui fecerit roxum cum ferro moludo, vel sine illo, vel dederit cum lapide vel ligno troncudo factat illum Alvazir componere damnum, et pechare decem morabitinos.
Homo qui fecerit iniuriam Alvazile, Alcaide, homini misso a domino Rege, vel etiam Saione,
Si percusserit assignetur cum ferro caldo, sinom peche 50 morabitinos, et componat damnû.
Haec sunt leges iustitiae, et legit eas Cancellarius Regis Albertus ad omnes,
et dixerunt,
bonae sunt, iusta sunt, volumus eas per nos, et per semen nostrû post nos.
Et dixit procurator Regis Laurentius Venegas;
vultis quod dominus Rex vadat ad Cortes Regis de Leone, vel des tributum illi, aut alicui personae for domini Papae, qui illâ Regem creavit;
et omnes surrexerunt, et spatis nudis in altum dixerunt.
Nos liberi sumus ;
Rex noster liber est, manus nostrae nos liberverunt , et dominus Rex qui talia consenferit moriatur,
et si Rex fuerit non regnet super nos.
Et dominus Rex cum corona iterum surrexit, et similiter cum spata nuda dixit ad omnes.
Vos fcitis quantas lides fecerim per vestram libertatem;
testes estis, testis brachium meun, et ista spata, si quis talia consenferit, moriatur;
et si filins aut nepos meus fuerit, non regnet;
et dixerunt omnes.
Bonum verbum.
Morientur, et Rex si fuerit talis, quod consentiat dominium alienum non regnet.
Et iterum Rex.
Ita fiat.»
Sem comentários:
Enviar um comentário